Họ tụ họp vào ngày 5/3 tại ngôi nhà ở vùng ngoại ô Westport, Connecticut, Mỹ. Khoảng 50 người đến chúc mừng bà chủ vào sinh nhật thứ 40 và thăm hỏi những người bạn cũ, trong đó có một người đến từ Nam Phi. Họ chia sẻ kỷ niệm, thưởng thức tiệc buffet xa hoa và không ai biết có người nhiễm nCoV trong đó. Rồi họ tản đi.
Đêm tiệc Westport được báo giới Mỹ gọi là "Party Zero" (Đêm tiệc số 0), ở phía tây nam Connecticut và xa hơn nữa, là câu chuyện về cách thức kết nối xã hội và du lịch hàng không khiến dịch bệnh lan truyền với tốc độ nhanh như chớp. Những người tham gia - phân nửa đều nhiễm bệnh - đã rời đi vào tối hôm đó, đến Johannesburg, Nam Phi, thành phố New York và các khu vực khác của Connecticut và Mỹ.
Westport là thị trấn 28.000 dân ở Long Island Sound, nơi không có ca nhiễm nCoV nào được báo cáo trước bữa tiệc hôm 5/3. Nhưng nó đã tăng hơn 40 lần trong 11 ngày và lên 85 ca nhiễm vào ngày 23/3.
Trong cuộc họp báo hôm 23/3, Thống đốc Ned Lamont của Connecticut cho biết, toàn bang ghi nhận 415 ca nhiễm, trong đó 10 người tử vong. Dù Westport chỉ chiếm chưa đầy 1% dân số của bang, hơn 1/5 số ca nhiễm nCoV được ghi nhận tại đây. Hạt Fairfield, nơi có Westport, có 270 trường hợp, chiếm 65% tổng số của tiểu bang. Thống đốc Lamont đã ra lệnh đóng cửa các nhà hàng và tòa nhà công cộng trên toàn bang, đồng thời đề nghị giới chức liên bang hỗ trợ y tế.
William Hanage, phó giáo sư dịch tễ học tại Đại học Harvard, đánh giá bữa tiệc tại Westport "có thể là ví dụ cho cái mà chúng ta gọi là sự kiện siêu lây nhiễm". Ông nhấn mạnh rằng một số người ở bữa tiệc sau đó đã tham dự sự kiện xã hội lớn ở vùng đô thị New York - khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của Covid-19 ở Mỹ.
"Một số trường hợp ban đầu ở miền Bắc Italy có liên quan đến các thị trấn nhỏ và mọi người nghĩ, 'Ồ, nó chỉ ở những thị trấn nhỏ'. Nhưng sau đó, các trường hợp đột nhiên nổi lên từ Tuần lễ thời trang Milan và lan rộng ra quốc tế", Hanage nói.
Vị khách đến từ Johannesburg - doanh nhân 43 tuổi, từ Nam Phi - đã ngã bệnh trên chuyến bay về nhà, lây lan virus không chỉ ở trong nước mà có thể cho cả hành khách.
Sáng 8/3, ba ngày sau bữa tiệc, Julie Endich - một trong những vị khách - thức dậy ở Westport với cơn sốt tăng vọt đến 40 độ, đau đớn, cơ thể nặng nề như ai đó đè lên ngực. Cô biết các triệu chứng có thể liên quan đến Covid-19, nhưng phải mất 4 ngày để nhận được kết quả xét nghiệm.
Trưa cùng ngày, các quan chức y tế địa phương tổ chức một diễn đàn về nCoV tại Thư viện Westport. Khoảng 60 người tham dự và nhiều người khác xem qua Facebook. Khi được hỏi người dân, đặc biệt là người cao tuổi ở Westport, có nên tuân thủ hướng dẫn của chính phủ liên bang và tránh các cuộc tụ tập đông người hay không, giới chức tỏ ra lạc quan.
Mark Cooper - trưởng phòng Sở Y tế - cho biết: "Tới nay chúng tôi chưa thấy dịch bệnh xuất hiện trong cộng đồng của chúng ta. Hãy lưu tâm tới nó, nhưng tôi nhắc lại rằng nguy cơ đối với mọi người là thấp".
Người điều phối sự kiện sau đó chuyển micro cho một người đàn ông lớn tuổi. "Hiện có bao nhiêu kit xét nghiệm tại Westport?, ông hỏi. Cooper đáp "không có bộ nào, chúng không có sẵn".
Ba ngày sau, 11/3, Cooper nhận được một cuộc điện thoại thông báo doanh nhân người Nam Phi từng đến Westport dự tiệc đã ngã bệnh. "Lúc đó tôi nghĩ mình chỉ bị cúm", người đàn ông 43 tuổi giấu tên trả lời tờ Sunday Times của Nam Phi hôm 15/3.
Không giống như ở Mỹ, nơi thiếu nguồn lực xét nghiệm và tiến hành mọi thứ chậm chạp, doanh nhân này nhanh chóng được xét nghiệm và nhận kết quả dương tính với nCoV trong một ngày. Ông có nguy cơ đã lây bệnh cho những hành khách cùng chuyến bay, cũng như đưa virus về quê nhà.
Cooper và 9 nhân viên lập tức lên kế hoạch ứng phó với đại dịch. Họ bắt đầu gọi điện cho khách dự tiệc. Vài giờ sau, Westport đóng cửa trường học và hầu hết các tòa nhà công cộng. Jim Marpe, lãnh đạo thị trấn, vội vàng triệu tập cuộc họp báo tại Tòa thị chính Westport để công bố các bước đối phó Covid-19.
Chúng tôi sẽ đánh giá sức khỏe của các cá nhân đó và cố gắng đưa ra lời khuyên hữu ích cho họ, nhằm bảo vệ bản thân, gia đình, cũng như ngăn virus lây lan hơn nữa", Cooper nói. Nhưng ông cảnh báo thực tế rằng virus bắt đầu lây lan trong cộng đồng, đã vượt khỏi nỗ lực ngăn chặn.
Trong ngày 12/3, cơ quan y tế địa phương sau đó hợp tác với một công ty tư nhân để tiến hành xét nghiệm nCoV cho các khách mời trong bữa tiệc. Khoảng 38 người đã trình diện và hơn một nửa trong số họ dương tính. Endich cũng nhận tin cô nhiễm nCoV dựa trên kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Stamford.
Số người bị bệnh ở Hạt Fairfield tăng vọt. Vào ngày 16/3, Thống đốc Lamont đã đóng cửa các nhà hàng và tòa nhà công cộng trên toàn tiểu bang. Ngoài 50 người tham dự, còn có 120 người khác trong danh sách khiêu vũ, ông Cooper nói. Một trong những khách mời sau đó thú nhận tham dự một sự kiện với 420 người khác, Cooper cho hay. Tình huống này khiến giới chức nản lòng.
Lo lắng, tin đồn và trách móc bao trùm Westport. Các lãnh đạo thị trấn đã nhận hàng trăm email và cuộc điện thoại, trong bối cảnh người dân đều lo sợ con cái hoặc những thành viên dễ bị tổn thương trong gia đình họ đã tiếp xúc với người bệnh. Tất cả đều muốn biết những người có liên quan tới bữa tiệc. Một số người còn nói dối giới chức y tế rằng họ đã dự tiệc để có cơ hội xét nghiệm.
Các quan chức từ chối tiết lộ tên người tổ chức tiệc cũng như danh tính bất kỳ khách mời nào, theo quy tắc bảo mật thông tin của liên bang. Khi ca nhiễm lây lan, nhiều người dự tiệc cố im lặng bởi sợ bị tẩy chay, cũng như nguy cơ con cái họ bị đuổi khỏi các đội thể thao hoặc bỏ lỡ sự kiện ở trường.
Một phụ nữ địa phương cho rằng việc thừa nhận nhiễm nCoV giờ đây "không khác gì công khai bị mắc bệnh lây qua đường tình dục". "Tôi nghĩ đó không phải phép so sánh điên rồ", thượng nghị sĩ Will Haskell, người đại diện cho Westport, nhận xét.
Ông Haskell kể, một phụ nữ gọi điện cho ông, thừa nhận cả gia đình bà đã tiếp xúc với người nhiễm nCoV và đang chờ kết quả xét nghiệm. "Bà ấy muốn biết liệu có nên kể với bạn bè hoặc đăng thông tin lên mạng xã hội hay không, bởi lo sợ bị xã hội kỳ thị", Haskell cho hay. Ông nói thêm rằng chuyện ở Westport là "lời cảnh báo cho những gì chúng ta sẽ sớm chứng kiến".
Danh tính chủ bữa tiệc vẫn là ẩn số, nhưng hai trong số những vị khách, gồm Endich và Cheryl Chutter đã tự công khai. Chutter cho biết bất chấp việc liên tục yêu cầu được xét nghiệm, đến tận ngày 17/3, cô mới nhận được kết quả dương tính với nCoV.
Chutter nhanh chóng thông báo sự việc cho trường tư thục của con trai cô. "Họ thuê taxi đưa con tôi về nhà và ba giờ sau tuyên bố đóng cửa trường học", cô cho biết. Giải bóng đá mà con trai cô tham gia cùng 1.500 cầu thủ khác cũng bị ngừng, sau khi cô thừa nhận đã đứng cùng những phụ huynh khác bên ngoài sân để cổ vũ.
Chutter và Endich đều được hàng xóm đối xử tốt. Họ tự nguyện đưa đồ ăn và nước uống đến, đồng thời động viên hai bệnh nhân này. Chutter cho hay giới chức y tế gọi điện hàng ngày để kiểm tra sức khỏe của cô.
"Đổ lỗi cho người khác không đem lại tác dụng gì, khi rất nhiều người trên thế giới cũng đã nhiễm bệnh", Chutter nói.
Trong khi đó, doanh nhân Nam Phi nhiễm bệnh từ bữa tiệc cho hay ông đã bình phục hoàn toàn và thậm chí còn lên kế hoạch đi chạy bộ. "Tôi tin rằng mình không còn là vấn đề nữa".
>>Xem thêm:
Tại sao khẩu trang quan trọng ở châu Á nhưng bị kỳ thị tại Mỹ
Cách giới nhà giàu Mỹ tránh Covid-19
Những khu phố Tàu ở Bắc Mỹ chìm nổi thời dịch Covid-19
Huyền Anh (Theo New York Times)
