Ý kiến chuyên gia
Câu chuyện của bạn nam tuần này phản ánh một khía cạnh rất nhỏ trong vô vàn những câu chuyện xảy ra trong cuộc sống khi những khuôn thức về giới chi phối cách nhìn, cách suy nghĩ của cá nhân.
Xã hội nào cũng vậy, luôn có những quy chuẩn lý tưởng về nam tính và nữ tính, thường được gọi là khuôn mẫu giới. Ví như theo nhiều người Việt Nam, hình mẫu lý tưởng về nam giới thường gắn liền với vẻ ngoài mạnh mẽ, cao lớn, tính cách dũng cảm, quyết đoán, luôn ở thế chủ động, phù hợp với các công việc thiên về khoa học tự nhiên, kỹ thuật, có đầu óc tư duy sáng tạo. Trong khi đó, phái nữ được mặc định phải dịu dàng, yếu đuối, đảm đang, thụ động, phù hợp với những công việc tỉ mỉ, thiên về khoa học xã hội, đòi hỏi sự kiên nhẫn và khéo léo.
Chính vì thế, nếu một cá nhân có những đặc điểm trái ngược so với khuôn mẫu thường chịu những phán xét của xã hôi. Bạn nam trong câu chuyện cũng là một trường hợp như thế.
Tuy nhiên những quy chuẩn này chỉ có tính chất tương đối, thay đổi theo thời gian và trình độ phát triển của xã hội. Mỗi xã hội khác nhau sẽ tạo ra những khuôn mẫu khác nhau. Hình mẫu lý tưởng về người nam và người nữ cách đây 2 thế kỷ có rất nhiều điểm khác biệt so với ngày nay.
Khuôn mẫu giới là sản phẩm của xã hội, ngoài một số mặt tích cực, nó còn bao gồm cả những mặt tiêu cực về vai trò và tính cách của nam và nữ (nhiều người tin rằng nữ giới chỉ nên giỏi tề gia nội trợ, kiếm tiền vừa đủ, dành thời gian chăm sóc chồng con. Điều này khuyến khích phụ nữ hoàn thiện mình thực hiện tốt vai trò làm vợ, làm mẹ nhưng hạn chế sự ủng hộ việc phấn đấu, tiến tới vai trò bình đẳng trong xã hội so với nam giới của họ). Chính vì thế, khuôn mẫu giới đôi khi trở thành cơ sở cho định kiến và phân biệt đối xử.
Chính vì tính chất tương đối và có thể thay đổi nên khuôn mẫu giới không thể áp dụng một cách cứng nhắc cho tất cả các đối tượng của xã hội, đặc biệt là việc mặc định gắn một số đặc điểm nhất định của một con người với giới tính của họ. Điều này không được pháp luật Việt Nam khuyến khích (Điều 6 luật Bình đẳng giới quy định nam, nữ không bị phân biệt đối xử về giới).
Không có một xã hội nào được coi là hoàn hảo và như thế sẽ không thể có một khuôn mẫu nào là hoàn hảo, áp dụng được cho tất cả các cá nhân trong xã hội đó. Khuôn mẫu giới không nên là công cụ để phán xét bất cứ ai. Ngược lại việc tôn trọng quyền tự do phát triển cá nhân cần được công nhận và khuyến khích.
DA Phòng chống bạo lực gia đình – Tổ chức PyD