Theo khuyến cáo chính thức của giới y tế, "khoảng cách an toàn" để tránh lây nhiễm là 1-2 m. Song nghiên cứu của nhóm chuyên gia dịch tễ chính phủ Trung Quốc chỉ ra rằng, nCoV có thể tồn tại trong không khí ít nhất 30 phút và phát tán xa tới 4,5m trong môi trường kín khí. Virus cũng có thể tồn tại nhiều ngày trên các bề mặt khi giọt bắn của bệnh nhân rơi xuống, làm tăng nguy cơ lây nhiễm nếu người khoẻ mạnh chạm vào và đưa tay lên mặt.
Nghiên cứu mới được thực hiện bởi các nhà khoa học tỉnh Hồ Nam khác với khuyến nghị chính thức trước đó, cho rằng "khoảng cách an toàn" để phòng tránh dịch bệnh là từ 1-2m.
Thời gian tồn tại trên bề mặt của virus phụ thuộc và các yếu tố như nhiệt độ, loại vật chất. Ở khoảng 37 độ C, trên kính, vải, kim loại, nhựa hoặc giấy, nCoV có thể lưu lại khoảng hai đến ba ngày.
 |
|
Các nhà khoa học khuyến cáo người dân về tầm quan trọng của việc đeo khẩu trang khi đi trên các phương tiện giao thông công cộng. Ảnh: Reuters |
Công trình này bắt nguồn từ một trường hợp dương tính ngày 22/1, trong đợt cao điểm của dịch ở Trung Quốc. Một người tạm gọi là "A" đã lên chuyến xe khách đường dài, ngồi ở hàng ghế thứ hai từ phía cuối. Người này có triệu chứng Covid-19. Người A, các hành khách và tài xế trên chuyến xe 48 chỗ đều không đeo khẩu trang.
Theo hình ảnh từ camera an ninh, cửa sổ xe được đóng kín.
Hu Shixiong, thành viên Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh tỉnh Hồ Nam, tác giả chính của công trình cho biết, bệnh nhân không tương tác với bất cứ ai suốt chuyến đi. Song ở thời điểm xe khách tới thành phố tiếp theo, virus phát tán và lây truyền cho người khác.
A lây bệnh cho tổng cộng 6 người. Người ngồi xa nhất cách bệnh nhân 4,5m.
Sau khi lượt khách rời đi khoảng 30 phút, nhóm khác đã lên xe. Một người ở hàng ghế đầu phía lối đi cũng nhiễm bệnh. Ông Hu cho biết, người này không đeo khẩu trang, khả năng đã hít phải khí dung có chứa virus của bệnh nhân A.
"Có thể khẳng định, trong một môi trường kín có điều hoà, sự phát tán của nCoV sẽ vượt quá khoảng cách an toàn được công bố", nghiên cứu chỉ rõ. Trong không gian kín hoàn toàn, luồng không khí chủ yếu được điều khiển bởi khí nóng do điều hoà tạo ra. Sự gia tăng khí nóng có thể khiến virus phát tán xa hơn.
Bài viết cũng nhấn mạnh nguy cơ virus vẫn còn hoạt động ngay cả sau khi nguồn bệnh đã rời khỏi xe. Sau khi xuống xe khách thứ nhất, bệnh nhân A đã lên môt chiếc xe bus nhỏ và di chuyển thêm một giờ. Virus tiếp tục lây lan sang hành khách khác, một trong số họ cũng ngồi cách bệnh nhân tới 4,5m.
Thời điểm kết thúc nghiên cứu giữa tháng 2, A đã lây bệnh cho ít nhất 13 người.
Các nhà khoa học từng cảnh báo virus có thể tồn tại hơn 5 ngày trong phân hoặc dịch thể người. Nghiên cứu phân tích tầm quan trọng của việc rửa tay thường xuyên và đeo khẩu trang ở những nơi công cộng. "Lời khuyên của chúng tôi là đeo khẩu trang suốt quãng đường (di chuyển trên xe bus)", các chuyên gia bổ sung thêm.
Nhiều lập luận cho rằng Covid-19 khó có thể lây tryền trong không khí bởi giọt bắn của người bệnh sẽ nhanh chóng rơi xuống đất. Điều này khiến các cơ quan y tế Trung Quốc khuyến nghị người dân nên cách xa nhau ít nhất 1m ở nơi công cộng. Trong khi đó, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ cho rằng khoảng cách 1,8m là an toàn.
Nghiên cứu của ông Hu và các đồng nghiệp cũng cho thấy những hành khách có đeo khẩu trang trên hai chuyến xe không bị nhiễm bệnh.
"Khi đi trên các phương tiện kín khí như tàu điện ngầm, ô tô, máy bay... bạn nên đeo khẩu trang liên tục, đồng thời không chạm tay nhau ở nơi công cộng, tránh đưa tay lên mặt trước khi rửa sạch", chuyên gia cho biết.
Các nhà nghiên cứu cũng đề nghị cải thiện điều kiện vệ sinh giao thông công cộng và chỉnh hệ thống điều hoà để tối đa hoá luồng khí đối lưu. Nội thất phương tiện nên được khử trùng một đến hai lần trong ngày, đặc biệt là sau khi hành khách đến nhà ga, bến đỗ.
Thục Linh (Theo SCMP)