Phạm Lịch (sinh năm 1990) là vũ công chuyên nghiệp. Cô từng đoạt ngôi Á quân Thử thách cùng bước nhảy (2014), Quán quân Bước nhảy ngàn cân (2015), Quán quân Thử thách người nổi tiếng (2015), chiến thắng cuộc thi Hoán đổi (2016).
Năm 2018, Phạm Lịch tham gia sân chơi âm nhạc Trời sinh một cặp, kết hợp với HLV Phạm Anh Khoa để trình diễn. Khi cuộc thi đang lên sóng, cô bất ngờ tố HLV có hành động gạ tình, làm việc thiếu chuyên nghiệp...
- Những cáo buộc của bạn đối với Phạm Anh Khoa được đưa ra khá đường đột. Điều gì khiến bạn lên tiếng chia sẻ chuyện này?
- Đầu tiên, Lịch là người trong cuộc nên hiểu rõ nhất những cảm xúc tiêu cực mà mình phải chịu đựng. Lịch gặp nhiều hệ lụy từ chuyện bị quấy rối, ngay cả trong và sau cuộc thi.
Thứ hai, Lịch bị ảnh hưởng về danh dự khi sự việc diễn ra từ chỗ âm ỉ đến công khai. Lịch cảm thấy bị tổn thương nên phải nói ra. Nếu mình im lặng, một ngày nào đó sẽ có cô gái khác phải lên tiếng về chuyện này. Im lặng có nghĩa là cổ xúy, thỏa hiệp với hành vi xấu đó.
Nhiều người thắc mắc tại sao Lịch không lên tiếng ngay mà phải chờ đến bây giờ. Một phần vì lúc đó Lịch đã ký hợp đồng với chương trình nên không thể gây ảnh hưởng đến những người khác. Lịch có hai tuần làm việc với Phạm Anh Khoa và câu chuyện xảy ra ở tuần thứ hai. Càng ngày sự việc càng diễn ra theo chiều hướng không ổn nên Lịch phải hành động để bảo vệ mình. Nghĩ lại, Lịch thấy có lỗi vì đã không quyết liệt hơn.
- Mục đích cuối cùng của Phạm Lịch trong chuyện này là gì?
- Lịch muốn giải phóng cảm xúc tiêu cực trong con người mình. Những cảm xúc đó cứ tồn tại trong đầu, Lịch không thể tập trung làm việc vì bị ám ảnh. Lịch thấy cuộc sống của chính mình bị tù túng, bế tắc, không còn hạnh phúc.
Lịch không sợ khi nói ra sự thật, không sợ bị "tẩy chay" trong showbiz này. 3 năm trong giới, Lịch đạt được những thành tích, được người trong nghề, giới chuyên môn công nhận. Công việc của Lịch đâu nhất thiết phải lên sân khấu, lên chương trình mới thoả mãn đam mê. Lịch vẫn có thể mở lớp, đào tào các tài năng nhí nếu không hoạt động chuyên nghiệp trong showbiz.
Lịch muốn cho mọi người thấy được một phần góc tối ở Phạm Anh Khoa để mà tránh, để mọi người có cái nhìn thực tế, tỉnh táo hơn trong một mối quan hệ nào đó. Lịch công khai để mọi người biết, góp phần tạo nên tiếng nói chung, ngăn chặn những hành vi xấu đó lại, không chỉ trong showbiz mà còn ở môi trường văn phòng, trường học…
Phạm Lịch - Phạm Anh Khoa kết đôi trên sân khấu 'Trời sinh một cặp'.
- Vậy sau khi đã nói ra, bạn cảm thấy thế nào?
- Lịch cảm thấy thoải mái hơn khi nói ra được. Mục đích của Lịch không phải để thắng - thua, chứng tỏ mình thế này, thế kia hay lợi dụng câu chuyện để PR bản thân.
Người có suy nghĩ tiêu cực sẽ cho mình là đứa lẳng lơ nên anh ta mới có hành động như vậy… Trong trường hợp này, Lịch không quan tâm đến những bình luận "ném đá", soi xét. Lịch ý thức được câu chuyện đang kể là sự thật 100%, mình đang sống cho bản thân, không vì chạy theo "phục vụ" cảm xúc của người khác. Nếu muốn "mượn gió bẻ măng", Lịch đã có nhiều cách khác hay ho hơn, tỉnh táo để có thể gài anh ta vào nhiều trường hợp cụ thể, để mình có cái rõ ràng hơn, làm bằng chứng chứng minh cho câu chuyện.
- Cảm giác của bạn khi Phạm Anh Khoa đòi đưa sự việc ra toà?
- Lịch biết và lường trước được anh ấy sẽ có động thái và phản ứng như thế. Cuộc sống này có nhiều thứ không công bằng và nó vẫn rành rành ra đó. Mình phải biết cách chứng minh nó là sự thật. Anh ấy không dám thừa nhận việc mình làm. Có thể trước mặt dư luận họ sống tốt, thể hiện mình thế kia nhưng đằng sau, lương tâm của họ có bị day dứt hay không chỉ có họ biết.
Nếu Phạm Anh Khoa đưa sự việc ra pháp luật, Lịch sẵn sàng hầu toà bởi mình có đủ nhân chứng, bằng chứng. Lịch đã nói mình kể câu chuyện để mọi người cùng ý thức, tỉnh táo trong một mối quan hệ, không phải đặt nặng thắng thua. Sự thật vẫn là sự thật. Hãy để dư luận phán xét nó một cách công tâm nhất.
Đến nay, Lịch vẫn chưa nhận được một yêu cầu nào từ các cơ quan chức năng về chuyện này.
Phạm Lịch và Phạm Anh Khoa trong một số phát sóng của gameshow Trời sinh một cặp.
- Đã quyết định lên tiếng một cách mạnh mẽ, tại sao bạn không đưa ra bằng chứng?
- Câu chuyện diễn ra đột ngột nên có thể nhiều người bị sốc, nhất là những ai đã và đang yêu mến anh Khoa. Họ sẽ bị vỡ mộng về thần tượng khi thấy mọi thứ quá rõ ràng. Lịch muốn mọi người cảm nhận câu chuyện một cách từ từ. Lịch muốn mọi người biết được hành động của anh Khoa và phải thừa nhận anh sai. Lịch vẫn đang giữ cho mình bằng chứng và chắc chắn sẽ đưa ra một phần để chứng minh mình không bịa đặt, nhằm kết thúc sự việc.
Đến nay Lịch chưa công khai một phần vì phải giữ cho mình thứ gì đó để "phòng thủ". Hơn nữa, Lịch vẫn chờ thêm động thái từ phía anh Khoa.
- Bạn chờ đợi điều gì từ phía Phạm Anh Khoa?
- Lịch muốn anh Khoa phải nhận thức bản thân đúng - sai như thế nào. Ít nhất, anh cũng phải biết day dứt khi đã có hành động gây ảnh hưởng đến tâm lý của Lịch. Lịch đã bị ám ảnh, nhiều đêm mất ngủ, gặp ác mộng. Nếu không thừa nhận thì ít nhất anh cũng phải hiểu rằng nếu lặp lại hành vi sẽ bị dư luận lên án ra sao.
Khán giả sẽ phán xét ai đúng, ai sai. Lúc đó, Lịch chẳng cần Phạm Anh Khoa phải thừa nhận mình sai hay đợi một lời xin lỗi công khai nữa. Anh hãy để lời xin lỗi đó cho gia đình vì đã gây ra những chuyện này; xin lỗi đồng nghiệp vì đã tin tưởng anh; xin lỗi chính những khán giả đã yêu mến và bảo vệ anh suốt thời gian qua.
Nếu từ đầu anh Khoa có sự thể hiện day dứt hay một lời xin lỗi tới khán giả thì sự việc sẽ không diễn ra theo chiều hướng như thế này đâu. Mọi chuyện đến mức độ này cũng do cách cư xử của anh Khoa với chính sự việc, với dư luận.
- Theo bạn, chuyện gạ tình trong showbiz Việt là hiện tượng cá biệt hay phổ biến?
- Nếu một người có hành động tán tỉnh nghiêm túc thì đó là chuyện bình thường. Nếu mình từ chối họ sẽ dừng lại, có chừng mực.
Trong showbiz này, chuyện gạ tình là phổ biến. Nhiều người là nạn nhân nhưng vì xấu hổ nên không dám lên tiếng. Chính vì thế mà cái xấu cứ tiếp diễn và ngày càng có nhiều người công khai thể hiện hành vi đó.
Lịch mong muốn những người từng bị xúc phạm, gạ tình sẽ mạnh mẽ hơn. Nếu không lên tiếng, ít nhất họ cũng có phải hành động phản kháng, biết cách bảo vệ mình.
- Bạn nghĩ gì về trào lưu #MeToo đang lan khắp thế giới?
- Đó là một trào lưu cần thiết và nên ủng hộ. Những người chưa dám lên tiếng vì họ sợ dư luận, sợ mất đi cơ hội nghề nghiệp.
Có thể thời điểm này chưa phải lúc nhưng 10-15 năm sau họ sẽ dám đứng lên để phơi bày sự thật.
- Trước khi trở thành vũ công chuyên nghiệp, Phạm Lịch từng trải qua những nghề gì để kiếm sống?
- Lịch từng làm rất nhiều việc như công nhân ở một xí nghiệp chăn nuôi, bảo vệ, phục vụ quán ăn, gọt hoa quả ở các quán bar… Về sau, khi trở lại học tại Cao đẳng Du lịch, một số người bạn rủ Lịch tham gia nhảy múa vì "nhiều tiền hơn các việc từng làm" nên mình bắt đầu đến với nó.
Có lúc Lịch rất tự hào về giai đoạn này, vất vả nhưng mình sống bằng chính đôi chân, không phụ thuộc, không phải gánh nặng của ai. Nhưng cũng có lúc Lịch lại tự ti vì thấy mình có xuất phát điểm kém cỏi... Mình không thể chối bỏ quá khứ. Điều Lịch nhận thức được sau giai đoạn này, nếu không có nó, chưa chắc đã có một Phạm Lịch của ngày hôm nay.
- Ai là người đã ở bên bạn trong giai đoạn khó khăn đó?
- Một người đồng hành với Lịch trong thời gian này là bạn trai cũ. Anh là người giúp Lịch phát triển kỹ năng, đồng thời chia sẻ với Lịch những đồng tiền lương lúc khó khăn nhất. Hai đứa cứ thế nương tựa nhau sống. Đến giờ Lịch vẫn thầm cảm ơn tới người này vì giúp mình mạnh mẽ bước qua vất vả. Nhưng duyên hai đứa chỉ đến đó thôi. Lịch không níu kéo những gì không thuộc về mình, nhất là về mặt cảm xúc. Mình không thể ép bạn sống theo cảm xúc hay khắc ghi những kỷ niệm. Đó là cách Lịch tôn trọng người ấy.
Một màn biểu diễn của Phạm Lịch trên sân khấu.
- Phạm Lịch đã trải qua thời gian khổ luyện như thế nào để được như ngày hôm nay?
- Thuở mới vào nghề, Lịch nghĩ mình chỉ nhảy vì tiền, không xác định nó là đam mê. Sau một thời gian, Lịch cảm thấy mình sinh ra không phải để nhảy múa. Rồi không hiểu lý do gì đã thôi thúc Lịch có suy nghĩ mình nên đi học nhảy đàng hoàng.
Lịch bắt đầu những khoá học về nhảy, những bài tập khổ luyện từ dễ đến khó. Lịch phát hiện bản thân có khả năng nhớ nhanh và tập trung hơn mọi người. Sau 3 tháng, Lịch được gia nhập vào vũ đoàn MTE của chị Mỹ Tâm.
Tiếp đó, Lịch tham gia vào lớp học của anh John Huy Trần - người thầy đầu tiên chỉ cho Lịch tìm ra được đam mê thực thụ hay "chân lý" của nghề vũ công này. Lịch có một năm tập luyện không ngừng nghỉ. Có những ngày phải tập đến 2-3 giờ sáng. Giai đoạn này sức khoẻ của Lịch không tốt, liên tục bị sụt cân. Đây là công việc chân tay nên người tập phải đổ công sức, mồ hôi, thậm chí là đau đớn qua những bài tập…
Con đường nhảy múa chuyên nghiệp đến với Phạm Lịch bắt đầu từ sau cuộc thi Thử thách cùng bước nhảy 2014. Lịch có mục tiêu rõ ràng rằng phải trở thành một vũ công chuyên nghiệp trên sân khấu, là người có tiếng nói riêng, truyền cảm hứng tới mọi người.
- Có những góc khuất, tủi nhục nào từ khi vào nghề mà Phạm Lịch từng gặp phải?
- Với Lịch bất cứ ngành nghề nào cũng cần được tôn trọng. Nhiều lúc nghe người ta nói "vũ công chỉ là minh họa cho người khác toả sáng trên sân khấu" hay mỉa mai "cái bọn vũ công này..." mình cũng cảm thấy buồn. Ví dụ, một lần Phạm Lịch và một vũ công khác được mời tham dự sự kiện tại miền Tây. Chặng đường suốt mười mấy tiếng cả đi lẫn về không được ăn một miếng, lại còn bị khinh thường ra mặt bởi bầu show.
Cuộc sống của một vũ công không quá phức tạp. Lịch và nhiều người bạn đồng nghiệp sống rất đơn giản.
Góc khuất của nghề vũ công không nhiều bằng những lĩnh vực nghệ thuật khác. Nghề này không dùng tiền để mua được. Nó đòi hỏi bạn phải có năng khiếu và tài năng thật sự. Dù khéo léo đến đâu mà không có thực lực thì cũng chẳng làm được gì. Nếu có góc khuất thì chỉ có cuộc sống riêng tư sau sàn tập và sân khấu thôi.
- Khoản catse đầu tiên bạn nhận được là bao nhiêu?
- Lịch nhớ mình đã khổ luyện trên sàn tập suốt nhiều tháng và số tiền catse đầu tiên nhận được là 70 nghìn đồng.
Thù lao của nghề này cũng giống như bao lĩnh vực nghệ thuật khác. Ca sĩ hạng A catse sẽ cao hơn ca sĩ hạng B, C. Vũ công chuyên nghiệp, nhóm nhảy nổi tiếng chắc chắn sẽ có thù lao đúng với số năm họ lao động, cống hiến. Điều này không có gì sai. Nếu mình làm quá tốt nhưng vẫn không được trả xứng đáng thì hãy lên tiếng đòi quyền lợi.
Đến nay, catse của Lịch đã tăng lên đáng kể, đặc biệt là từ sau giải Á quân Thử thách của bước nhảy. Lúc này, Lịch được nhiều người biết đến và công nhận. Lịch nhận số tiền đúng với với công sức, chất xám, nỗ lực bỏ ra, không đòi hỏi hay hét giá thêm. Số tiền này đủ để Lịch trang trải cho cuộc sống và chăm sóc người thân.
- Quá trình tham gia show ‘Trời sinh một cặp’ mang đến cho Phạm Lịch những trải nghiệm gì?
- Dù chỉ có 3 tuần đứng trên sân khấu, Lịch có được kinh nghiệm, khám phá được bản thân nhiều điều. Lịch không gặp quá nhiều khó khăn khi mọi việc đều có thể tự chủ động từ dàn dựng, trang phục... Khó khăn là mình không có nhiều tiền để đầu tư cho tiết mục hoành tráng hơn. Lịch đã bỏ một khoản tiền tiết kiệm để được sống với đam mê trên sân khấu này.
Lịch thấy những lời nhận xét của anh Huy Tuấn, chị Hồng Nhung dành cho mình đều rất chính xác. Nếu có một chương trình nào về ca hát tiếp theo mời Lịch, nếu thấy phù hợp và sắp xếp được Lịch sẵn sàng. Lịch không hề có ác cảm với gameshow sau ồn ào vừa qua.
- Gia đình Phạm Lịch từng gặp sóng gió nên kinh tế khó khăn. Sự việc này ảnh hưởng đến tính cách, lối suy nghĩ của Phạm Lịch như thế nào?
- Gia đình Lịch trước đây làm kinh doanh nhưng về sau mọi thứ không thuận lợi nên gặp khó khăn về tài chính. Năm Lịch 16 tuổi, biến cố ập đến, mẹ thì khóc hết nước mắt nhưng Lịch lại rất bình tĩnh, thậm chí háo hức vì có thể vào đời kiếm sống bằng sức lao động thay vì ngửa tay lấy tiền bố mẹ như trước. Sinh ra trong một gia đình có hoàn cảnh như thế đã rèn luyện cho Lịch bản năng tự lập, có thể tự kiếm tiền, tính cách cũng gan lì hơn.
- Cú sốc bố qua đời đã tác động đến Phạm Lịch ra sao?
- Đó là sự day dứt vô cùng. Khi bố còn sống, do công việc nên mọi người ít có cơ hội gần gũi nhau. Khi có cơ hội thì bố lại ra đi. Lịch thừa nhận có thời điểm vì chạy theo đồng tiền, muốn khẳng định bản thân nên mình đã quên đi hai tiếng gia đình. Lịch ít hỏi thăm đến bố như trước...
Trước ngày bố mất 2 hôm, Lịch có linh tính chuyện xấu sẽ xảy ra, đã ngừng công việc nhưng về nhà vẫn không kịp gặp ông lần cuối. Lúc này, Lịch mới thảng thốt nhận ra mình đang kiếm tiền vì điều gì? Giờ mình có tiền nhưng không chia sẻ được với bố nữa rồi. Điều đó làm Lịch day dứt, thấy mình tệ lắm.
Ngày về làm đám tang cho bố, Lịch không thể khóc mà cứ lầm lầm lì lì nhìn di ảnh của ông. Cái cảm giác vừa thân quen, vừa xa cách nó cứ ám ảnh. Sau một tuần bố mất, Lịch cứ sống trong tâm trạng dằn vặt. Lúc đó, Lịch chỉ muốn thời gian quay ngược trở lại, giá như mình sáng suốt, biết quan tâm đến bố nhiều hơn thì đã không ân hận đến mức này.
- Phạm Lịch từng chia sẻ sẽ làm việc để xây cho bố nấm mồ thật đàng hoàng, đến nay mong muốn đó đã được thực hiện như thế nào?
- Nó sẽ được thực hiện vào cuối năm nay. Nếu ai ở vị trí làm con đều có mong muốn như thế thôi. Lịch sẽ chia sẻ hết mức những gì có thể cho người thân. Sau mọi chuyện, Lịch nhận ra giá trị về tình cảm gia đình nó lớn lắm.
- Bạn xác định trách nhiệm đóng góp, chia sẻ gánh nặng tài chính với gia đình như thế nào?
- Nếu là 4 năm trở về trước thì việc kiếm tiền lo cho gia đình đúng là gánh nặng với Lịch. Hiện cuộc sống của gia đình đã không còn chật vật như trước. Gánh nặng không còn nhưng Lịch luôn ý thức mình phải có trách nhiệm với họ. Lịch sẽ cảm thấy không thoải mái nếu như thấy người thân thiếu hụt thứ gì đó. Trong khả năng cho phép, Lịch sẵn sàng giúp đỡ. Mình phải làm tốt những việc với gia đình trước khi có những hành động tốt với xã hội.
- Showbiz là thế giới của sự xa hoa. Bạn đã phải chi tiêu như thế nào để tích cóp lo cho bản thân và gia đình?
- Sau gần 3 năm lăn lộn trong showbiz, Lịch dành dụm được một số tiền để mua một căn nhà trả góp. Đây là thành quả Lịch cảm thấy tự hào, hài lòng. Vật chất đúng là quan trọng nhưng mình cần biết thế nào là đủ. Lịch sống thực tế, không chạy theo những giá trị ảo tưởng hay cần phải phô trương bản thân.
Lịch là người sống tiết kiệm, chưa bao giờ gia nhập vào cuộc đua hàng hiệu. Lịch không đi chơi, không mua sắm hoang phí… Có những bộ trang phục Lịch quyết mặc đi mặc lại cho xứng với số tiền bỏ ra mua dù chỉ vài trăm nghìn. Công việc của Lịch không phải chạy đua theo hình thức. Trong tủ đồ của Lịch hiếm có một cái quần, cái áo nào giá trị đến chục triệu đồng. Lịch tận hưởng cuộc sống theo điều kiện bản thân có thay vì cứ so sánh với ai hay phải đặt mục tiêu phải bằng với người ta.
Tân Cao